در وین چه می گذرد؟

آن چه در این پست می آید، نه به مذاکرات هسته ای ربطی دارد و نه به مسائل سیاسی دیگر. می خواهم راجع به وضع فرهنگ در وین و نگرش مردمان آن مطلب کوتاهی بنویسم:

«در امتداد غدیر» عنوان مستندی است که امروز (20 تیر) حدود ساعت 16 از شبکه یک تلویزیون پخش شد. موضوع این مستند به شیعیان اتریش (وین) مربوط است. در قسمتی از آن به یک جوان شیعی ساکن وین پرداخته شده است؛ این جوان که حسن نکوش نام دارد مشغول ترویج فرهنگ شیعی در وین است او فعالیت های مختلفی را در این راستا انجام می دهد، از جمله مجموعه ای از کتب اسلامی و شیعی را گرد آورده و در اختیار علاقه مندان می گذارد. وی زمانی که راجع به فعالیت های مجموعه خودش سخن می گفت، جمله ای را بر زبان آورد که بسیار قابل تأمل است: «علاوه بر مسلمانان و شیعیان افراد دیگر [غیر مسلمانان] نیز به اینجا می آیند و کتاب تهیه می کنند و آن را به فرزندان خود، که مسلمان و یا شیعه شده اند، هدیه می دهند».

بالاخره این است فکر و فرهنگ اهالی بلاد کفر!

لازم به ذکر است مستند «در امتداد غدیر» درباره شیعیان ساکن در کشورهای اروپایی ساخته شده است. این مجموعه که قبلا در سال 92 پخش شده بود، از امروز مجددا به روی آنتن رفته و ظاهرا در روزهای آتی نیز قسمت هایی از آن پخش خواهد شد.

خانواده تاریخ یا شبکه تاریخ؟

مطلبی را که در این پست می آید، مدتها پیش نوشته بودم که به دلیل مشکلات پیش آمده در سرور بلاگفا  امکان بارگذاری نبود.

اخیرا خانواده تاریخ یکی از بزرگان خود را از دست داد و آن فقدان دکتر صادق آئینه­ وند بود. دربارۀ جایگاه علمی و ویژگی های اخلاقی مرحوم استاد آئینه وند در مجامع علمی، سایت ها و مطبوعات سخن ها رفت و قلم ها زده شد؛ رسانه ملی نیز ویژه برنامه ای را در این خصوص تدارک دید؛ این برنامه با عنوان «مردی از دیار صداقت» در 24 اردیبهشت ماه از شبکه 4 سیما پخش شد.

در این برنامه از دو استاد تاریخ اسلام دعوت شده بود؛ دکتر محسن الویری از دانشگاه باقرالعلوم و دکتر فاطمه جان احمدی از دانشگاه الزهرا مهمان این برنامه بودند. هر دو حق مطلب را آن ­چنان­ که شایسته مرحوم آئینه­ وند بود، خوب ادا کردند و دربارۀ خصوصیات علمی و اخلاقی ایشان صحبت کردند. البته سخنان خانم جان احمدی تا حدودی با احساس آمیخته بود. ایشان با اشاره به عمر 63 ساله دکتر آئینه­ وند و مقایسۀ آن با عمر حضرت رسول (ص) گفت: استاد آئینه­ وند دو برابر عمرشان کار کرد و پله ها را دوتایی طی نمود. خانم جان احمدی در پایان از دکتر آینه­ وند با عنوان پدر رشتۀ تاریخ اسلام یاد کرد. دکتر الویری نیز در گذشت استاد آئینه­ وند را برای خانواده تاریخ ضایعه دانست و با تبیین مقام علمی و خدمات استاد، پرهیز از شتابزدگی و شعارزدگی را از ویژگی های بارز ایشان دانست.

صحبت های دکتر الویری در این برنامه یک نکته قابل توجه و البته قابل تأمل داشت و آن پیشنهاد راه ­اندازی شبکه تاریخ به صدا و سیما بود تا از این طریق بتوان اهمیت تاریخ را برای مخاظبان تبیین کرد.

راه اندازی شبکه تاریخ که دکتر الویری پیشنهاد آن را دارند، بسیار به جا است، اما باید در آن تأمل کرد؛ زیرا اگر بنا باشد با راه ­اندازی شبکه تاریخ برنامه­ های آن به غیر اهل تاریخ، یعنی پزشکان، خطیبان، مداحان، فقیهان و ... سپرده شود بهتر که چنین شبکه ای راه نیافتد. واقع امر این است که صدا و سیما برنامه­ های زیادی را به تاریخ اختصاص داده و می­ دهد، اما باید دید در این برنامه­ ها، اهالی تاریخ کجای کارند و از نظرات متخصصان و کارشناسان تاریخ چه مقدار استفاده می­ شود، برای مثال از همین استاد آئینه ­وند با آن همه علم و فضل - که در اوایل انقلاب سابقه نویسندگی متون رادیو و تلویزیون را نیز داشته - چقدر در صدا و سیما استفاده شد؟ و یا از دیگر استادان برجسته تاریخ، چندبار در این برنامه ها دعوت شده است؟ و ...؛ بنابراین اگر بنا است اهمیت تاریخ و فواید آن به جامعه شناسانده شود به نظر می­ رسد سپردن برنامه های تاریخی (هرچند اندک هم باشد) به اهل آن، یعنی خانواده تاریخ مهم و ضروری است و نسبت به راه اندازی شبکه تاریخ اولی است.